zondag 14 juni 2015

De wetten, Connie Palmen

 
Algemene informatie

Connie Palmen, De wetten
Prometheus Amsterdam, 1991
193 pagina’s

Genre: roman

Samenvatting:

Het boek beschrijft een aantal jaren uit het leven van Marie Deniet, een studente filosofie aan de universiteit van Amsterdam. Het boek bestaat uit zeven hoofdstukken, elk hoofdstuk gaat over een andere man, die een belangrijke rol in haar leven speelt.

De astroloog leert zij kennen in het Antiquariaat waar zij werkt. De man maakt een ietwat verstrooide indruk en lijkt op het eerste gezicht iemand te zijn die zij niet graag zou willen leren kennen. Na een tijdje door de winkel gesnuffeld te hebben, komt de man naar haar toe en zegt hij: “Boogschutter-Schorpioen”. Dit sterrenbeeld klopt en hij geeft haar vervolgens een uitgebreide beschrijving van haar persoonlijkheid. Wat hij zegt ligt akelig dicht bij de werkelijkheid. De astroloog is afhankelijk van het leven en heeft het getal 33 nodig om houvast aan te kunnen ontlenen. Zij is onafhankelijk en beschrijft zichzelf meer als iemand waarvan het leven afhankelijk is.
De astroloog verdwijnt uit haar leven als zij meer omgaat met de epilepticus en de astroloog vertrekt naar Frankrijk.

De epilepticus leert zij toevallig kennen bij een college op de universiteit. Hij zit naast haar en maakt zich behoorlijk kwaad om de spreker. Later blijkt hij Daniël Daalmeyer te heten en een epilepticus te zijn. Hij is gek op ziekten, ook op haar huidziekten. En hij is mooi, maar dat valt haar pas op als zij zijn avances al in de lucht heeft geslagen. Ze eet bij hem, maar komt dan terecht bij vrienden van hem, omdat hij te laat komt op hun afspraakje. De vrienden zijn vreselijk en het is geen leuke ervaring. Ook het etentje is niet erg interessant. Hij adviseert haar naar een college van een bekende filosoof te gaan luisteren.

Zo komt zij terecht bij de filosoof. Eigenlijk is deze man een verwijzing naar haar verleden. In het verleden heeft zij een relatie gehad met haar maatschappijleer docent. Deze man was veel ouder dan haar en zij voelde zich aangetrokken tot zijn intelligentie en zijn verhalen. Maar hij vond dat hij haar niet genoeg kon bieden en is uiteindelijk de reden van haar filosofie studie. De filosoof is ook oud en opnieuw voelt zij zich aangetrokken. Het is iets in zijn gezicht wat haar trekt. Een hele tijd houdt zij het vol om het spannend te houden en blijft zij op afstand. Maar als het lokaal van de lezingen wordt veranderd komt zij pal voor zijn neus te zitten en krijgt zij contact met hem. Hij helpt haar met haar scriptie, maar vindt op een gegeven moment ook dat hij haar niets meer te bieden heeft. Hij geeft haar het adres van de priester, waar zij haar scriptie naar op kan sturen.

De priester is erg onder de indruk van haar filosofie en nodigt haar door middel van een brief uit bij hem thuis. Zij voelt zich gevleid, dat deze belangrijke priester-filosoof haar bij hem thuis uitnodigt. Zij heeft alleen al snel door dat zijn aandacht voor haar van seksuele aard is. Tijdens een diner vertelt hij haar dat hij elke week andere vrouwen op bezoek krijgt. Zij walgt van hem en hij is de lelijkste man die ze ooit gezien heeft. En toch gaat zij in op zijn seksuele lusten.
Dat is dan ook meteen de laatste keer dat zij intiem met hem omgaat, want na deze seksuele uitspatting speelt hij alleen nog maar een rol bij haar scriptie en einddoctoraal.

Als zij thuis aan het bijkomen is van haar misschien ietwat verkeerde keuze ten opzichte van de priester, krijgt zij een brief. In deze brief staat dat haar goede vriend, de astroloog is overleden. Hij is in een kloof gevallen in Frankrijk. De brief is van een goede vriend van de astroloog, Hugo Morland. Deze man is fysicus en komt vanuit Frankrijk naar Nederland om de begrafenis bij te wonen. Ze spreken af en meteen merkt ze dat ze zich seksueel aangetrokken voelt tot het slome karakter van Hugo. Ze gaan een strandwandeling maken en van het een komt het ander. In de dagen die volgen voordat de begrafenis plaats vindt, slapen zij bij elkaar en hebben ze seks. Maar na de begrafenis moet hij weer terug naar zijn vrouw en verlaat hij haar. Zij is verdrietig, maar weet wel dat de relatie puur fysiek was en niet veel voorstelde.

Naast haar studie houdt zij ervan kunst te bekijken. Zo ook een beeld van de beroemde kunstenaar Lucas Asbeek. Het is een raar beeld, het is bedoeld om af te schrikken, maar daardoor trekt het haar juist erg aan. Zij weet meteen dat ze verliefd is op de kunstenaar en dat hij haar levensdoel is. Wat zij niet weet is dat zij de man al eerder ontmoet heeft, in het antiquariaat, op haar laatste werkdag.
Ze besluit haar einddoctoraal drastisch te veranderen en niet te schrijven over tekst, over dat wat alle studenten aanhangen. Ze besluit te schrijven over hem, over Lucas Asbeek, de kunstenaar. Ze schrijft lang achterelkaar en belt dan de filosoof op, om hem te vertellen dat zij haar doctoraalscriptie afheeft. Ze heeft geschreven over de angst voor publicatie, de angst om in het openbaar te treden.
Ze haalt haar studie en dan is hij er ineens. Hij staat zomaar in de hal en ze stapt op hem af. Ze vertelt hem alles, over dat zij altijd al van hem houdt en dat zij haar scriptie over hem geschreven heeft. Ze spreken af en worden verliefd. Maar zij vergeet zichzelf en denkt teveel aan hem. In plaats van voor zichzelf te leven, leeft zij voor hem. Ze eet slecht, vermagert en hiermee vergooit zij hun relatie.
Uiteindelijk kan Lucas de relatie niet meer aan en maakt hij er een einde aan.

Dat is het tijdstip waarop ze naar de psychiater toe stapt. Ze vertelt hem in een aantal brieven alles wat er gebeurd is, van astroloog tot kunstenaar en trekt een hele hoop conclusie’s ten opzichte van haar eigen leven. Ze concludeert dat ze zich zelf uit het oog verloren heeft en in die tijd te veel voor anderen is gaan leven dan voor zich zelf. Terwijl zij aan de andere kant ook erg voor zich zelf leefde en niet in de gaten had wat anderen voor haar voelde. Ze is erg in de war, gebeurtenissen uit het verleden komen weer naar boven. Maar haar verhaal moet ze kwijt en als ze alles eruit gestort heeft, voelt ze zich beter en heeft ze ook de psychiater niet meer nodig. Dat is het punt waarop het boek eindigt.
[1]

Verwachtingen

Ik heb dit boek gekozen, omdat ik nog geen boek van een vrouwelijke schrijfster op mijn leeslijst had staan en dit boek heeft een goed niveau. Verder heb ik me van tevoren niet echt in het boek verdiept, dus heb ik ook geen verwachtingen.

Motieven en thema

Het overkoepelende thema van het boek is het zingeven aan het leven door vallen en opstaan. Dit blijkt ook een beetje uit de flaptekst. Deze tekst luidt: ‘Als ik val zal ik huilen van geluk’ van Samuel Beckett. Een paar van de motieven die in het boek naar voren komen zijn mannen, wetten, filosofie en het willen schrijven. In elk hoofdstuk ontmoet de hoofdpersoon Marie een andere man met een andere levensvisie en dus ook zijn eigen wetten. De filosofie komt ook steeds weer terug in het boek. Marie wil graag schrijver worden, maar het is een moeizame weg voor haar, het gaat met vallen en opstaan.[1]


Beoordeling

Het boek gaat over de zoektocht naar waarheid en geluk van de hoofdpersoon Marie Deniet. Kennis probeert ze op te doen bij de zeven mannen die ze in het boek ontmoet. Aan het eind lijkt alsof ze de waarheid en het geluk gevonden heeft, maar dan ontmoet ze de laatste man van het boek, de psychiater en valt alles weer uit elkaar. De manier waarop Marie naar de wereld kijkt, is soms hetzelfde als hoe ik naar de wereld kijk. Dit sprak me het meest aan in het boek.



[1] http://www.havovwo.nl/vwo/vne/bove/de%20wetten%20a.pdf




[1] http://www.samenvattingen.com/documenten/8483760/De+wetten+%3A+roman+Palmen%2C+Connie/?q=de%20wetten%20connie%20palmen%20samenvatting

vrijdag 5 juni 2015

Max Havelaar, Multatuli. Romantiek 3b Betoog

Max Havelaar
In deze periode hebben we het gehad over de Romantiek. Hierbij hebben we het boek Max Havelaar of der Nederlandsche Handel-Maatschappij van Multatuli, oftewel Eduard Douwes Dekker, gelezen. Maar is dit boek eigenlijk wel representatief voor de Romantiek?
De Romantiek 
De Romantische literatuur is een expressie van gevoelens. De schrijver leeft in onvrede met de werkelijkheid en heeft een sombere, pessimistische kijk op het leven, dit wordt ook wel Weltschmerz genoemd. De schrijver neemt zijn toevlucht in de natuur, sprookjes, het verleden of in het griezelige of geheimzinnige. Men had de voorkeur voor lyrische teksten, hierin staat de weergave van gevoel en emotie centraal.[1]
In Nederland is de periode van de Romantiek meer een mengeling van Romantiek met Realisme. Dit komt omdat in deze periode de Belgische opstand uitbrak. De studenten moesten zich dus bezig houden met het eren van het vaderland en konden zich niet volkomen ontplooien in de Romantiek. Realistische romans zijn vaak krachtige politieke en sociale protesten en er worden vaak verschillende lagen van de bevolking belicht.
Max Havelaar
De Max Havelaar of der Nederlandsche Handel-Maatschappij is representatief voor de Romantiek, omdat Havelaar een romantisch personage is. Hij is een strijder tegen het onrecht wat de Javanen wordt aangedaan, hij is emotioneel en hij is een dromer. Ook worden in de Max Havelaar fictie en werkelijkheid verweven met elkaar, dit is typerend voor de Romantiek. Multatuli heeft zelf in Nederlands-Indië gewerkt, dus aan de ene kant is het een soort autobiografie. Aan de andere kant heeft Multatuli er ook veel dingen bij bedacht om zijn standpunt sterker te maken. Zo is Max Havelaar beschreven als een ware held, hij doet niks fout. In het echt leefde Multatuli natuurlijk niet zo foutloos. In het boek zitten humoristische stukken, dit is weer typerend voor de Romantiek. Bijvoorbeeld het stuk over Droogstoppel, hij wordt beschreven als een beetje domme en onwetende man, dit gebeurt op een grappige manier. Wat minder typerend is voor de romantiek uit het boek is dat Max Havelaar echt naar een oplossing zoekt om de werkelijkheid waarover hij ontevreden is, te verbeteren. In de Romantiek ontvluchte men de werkelijkheid meer, dan dat men de werkelijkheid wilde veranderen. Dit laatste punt is meer typerend voor het Realisme, want Realistische romans gaan vaak over sterke politieke en sociale protesten. Max Havelaar protesteert tegen de onderdrukking van de Javanen. Wat ook typerend is voor het Realisme in dit boek is dat er verschillende lagen van de bevolking worden belicht. Droogstoppel is rijk, sjaalman is arm, het stamhoofd in Nederlands-Indië is rijk, Saïdjah en Adinda zijn arm. Er zitten dus kenmerken van de Romantiek en van het Realisme in dit boek. Toch vindt ik dat het representatief is voor de Romantiek, omdat in Nederland de Romantische periode een mengeling was van Realisme en Romantiek.[2]
Max Havelaar of der Nederlandsche Handel-Maatschappij is dus representatief voor de Romantiek. Dit omdat Max Havelaar een Romantisch personage is, omdat fictie en werkelijkheid door elkaar gebruikt worden en omdat het humoristisch is. Dat er ook kenmerken van het Realisme in het boek zitten is logisch, want in Nederland was de Romantische literatuur een mengeling van Romantiek en Realisme. Dus als je een boek uit de Romantiek wil lezen, kan ik je de Max Havelaar aanraden.



[1] Gerrit van der Meulen & Willem van der Pol, 2013. Laagland, literatuur & lezer. Amersfoort: ThiemeMeulenhoff.
[2] http://www.npo.nl/literatuurgeschiedenis-19e-eeuw/08-05-2014/NPS_1242600